Köpek Kısırlaştırma İşlemi Nedir?

Yorum bırakın / Pet Blog / Yazan

Köpek sahiplenmek birçok zorluğu olan oldukça büyük bir sorumluluktur. Ailenize katılan yeni bir birey oluverirler ve her gün küçük kızınızın veya oğlunuzun türlü türlü ihtiyaçları veya sorunları olmaya başlar. Elbette ki, onunla ilgilenmek sizin için büyük bir mutluluk ama onunla ilgili alacağınız her karar da önemli bir sorumluluk halini almaya başlar. Kısırlaştırma da bu sorumluluk yüklü kararlardan biri. Fakat unutmayın ki, kısırlaştırma ile onu birçok olumsuzluktan ve hastalıktan koruyacaksınız. Üstelik doğacak plansız yavruları için de iyi bir gelecek sağlama kaygısı ortadan kalkacak. Doğasına aykırı bir müdahale diye düşünenler var ama kısırlaştırılmayan birçok köpeğin yaşam süresi kısaldığı ve kalitesinin düştüğü de yapılan araştırmalar sonucunda gözler önüne serilmiş durumda.

Yapılan araştırmalar, ayrıca köpeklerin duygusal anlamda insanlar gibi düşünmediklerini de gösteriyor. Doğum yapmış köpeklerin uzun yıllar boyunca yavrusu için çabalamadığı ya da kaygılanmadığı, onlarla aile bağı kurmadığı ya da ayrıldığında özlemediği gözlemlendi. Bu yüzden, köpekler kısırlaştırıldığında ağır bir travma ya da duygusal çöküntü yaşamazlar. Kısırlaştırma sonrasında köpeğinizin karakterinin değişeceğinden korkuyorsanız, lütfen endişelenmeyin! Çünkü kısırlaştırma, köpeğinizin daha açık bir iştaha sahip olmasından ve daha miskin hareket etmesinden başka bir değişikliğe neden olmayacak. Bu durumda dikkat edilmesi gereken noktalardan yazımızın devamında bahsedeceğiz.

Kısırlaştırma Nedir?

Kısaca kısırlaştırmanın ne olduğunu açıklayacak olursak; dişi köpeklerin yumurtalık ve rahimlerinin, erkek köpeklerin ise testislerinin alınmasıyla sonuçlanan, genel anestezi altında yapılan bir operasyondur. Birçok farklı kaynakta, kısırlaştırma için nötrleştirme ve sterilizasyon gibi ifadeler de kullanılıyor. Bu operasyon sonrasında dişi köpeğiniz kesinlikle bir daha asla hamile kalamazken, erkek köpeğiniz de herhangi bir dişiyi asla hamile bırakamaz.

Kısırlaştırma Ne Zaman Yapılmalı?

Küçük dostunuzu kısırlaştırmak isterseniz, akla ilk gelecek soru; peki ne doğru kısırlaştırma zamanı nedir, olacaktır.  Genel olarak, köpeklerde kısırlaştırma ameliyatı altı ila dokuzunu aylarda yapılıyor. Fakat ırkların büyüklüklerindeki farklılık, olgunlaşmalarında da farklılık yaratıyor. Büyük ırklar, küçük köpeklere göre daha geç olgunlaştığından, onlar için en doğru zaman 6. aydan belki biraz daha geç olabilir. Köpeğinizin ırkının en ideal kısırlaştırma zamanını veterinerinize danışmak en doğrusu olacaktır. Kısırlaştırma zamanı için önemli olan konulardan birisi; köpeğinizin yetişkinlik çağına ayak basmasıdır. Yaklaşık olarak köpeklerde 6. aydan sonra 7. Ay civarı ile yetişkinlik çağı başlıyor. Bir diğer konu ise; kısırlaştırmanın, köpeğinizin bu dönemi tamamlamadan yapılması, yani 9. Aydan önce köpeğinizi kısırlaştırmak en ideal olanı olarak kabul görüyor.

DİŞİ KÖPEKLERDE KISIRLAŞTIRMA

Kızınıza düşkünsünüz ve yavru bir köpeğin anestezi alarak operasyon geçirmesi konusunda endişelisiniz, anlıyoruz fakat bu operasyonun riskinin çok düşük olduğunu ve birçok kez yapılmasına rağmen çok ama çok nadir sorun çıktığını bilmeniz gerekli. Ayrıca dişi köpeklerde kısırlaştırma, meme kanseri, rahim kanseri, yumurtalık kanseri, kist gibi birçok ciddi sağlık sorunun yaşanma olasılığını ortadan kaldırıyor.

İleriki yaşlarda sağlık sorunları olabileceğinden dişi köpekler 3. aydan önce kısırlaştırılmamalıdır. Tabi, 4 yaşından önce kızınızın kısırlaştırılmış olmasıyla rahim enfeksiyonu riskini de gelecekteki sağlık sorunları listesinden çıkarmış oluyorsunuz.

Dişi Köpeklerde Kısırlaştırmanın Faydaları;

  • Meme kanseri olasılığı ortadan kalkar.
  • Pyometra gibi rahim enfeksiyonları önlenmiş olur.
  • Riskli gebelik sorunu ve gebelik yüzünden oluşabilecek sağlık sorunlarının önüne geçilmiş olunur.
  • Genetik hastalıkların önlenmesinde yine kısırlaştırma ile mücadele ediliyor.

Dişi köpeklerde kısırlaştırma, genel anestezi verilerek gerçekleştiriliyor. Ameliyat sırasında rahim ve yumurtalıklar alınıyor. Yaklaşık olarak 3 ila 4 saat kadar süren ameliyattan sonra bir gece veteriner kliniğinde kontrol altında kalınması tavsiye ediliyor. Operasyondan yaklaşık 10 gün sonra tam iyileşme gerçekleşiyor.

Yapmanız gerekenler konusunda veterinerinizle mutlaka konuşmalısınız. Operasyon öncesi sağlık kontrolleri yapıldıktan sonra özel olarak dikkat edilmesi gereken bir konu varsa sizi uyaracaktır. Özel durumların dışında, operasyondan 12 saat öncesinde yeme ve içmenin kesilmesi genel olarak tavsiye edilendir. Böylece anestezi yüzünden ayıldığında daha az kusacaktır. Anestezi sonrası birkaç kez kusma normaldir fakat hem dışkılıma hem de kusma olasılığına karşın ameliyattan önce 12 saat boyunca bir şey yiyip içmemesi onun iyiliği için en iyisidir. Ameliyattan sonra ilk ayıldığı anlarda sersem gibi olabilir. Yavaş yavaş kendine gelecektir. Veterinerinize danışarak ona yiyecek ve su verebilirsiniz.

Operasyondan sonraki gece klinikte geçirildikten sonra, artık ufaklığı eve götürebilirsiniz. Ameliyat bölgesine zarar vermemesi iççin büyük ihtimalle çok da sevmeyeceği elizabeth yakalık takılacaktır. Evde ani ve aşırı hareket etmesini önleyin daha çok dinlenmesine ve kısa yürüyüşler yapmasına özen gösterin. Merdiven çıkartmayın. Evde başka evcil canlılar varsa ayrı bir odada durması daha iyi olacaktır. İyileşme süreci boyunca biraz yakın ilginize ihtiyacı olacak. Kendi kendine mama yiyebiliyor ve tuvaletine çıkabiliyor olması gerekiyor ama yine de bu süre boyunca her an yaptıklarına dikkat etmeniz gerekli.

ERKEK KÖPEKLERDE KISIRLAŞTIRMA

Erkek köpeklerde kısırlaştırma, dişilerinkinden daha basit bir operasyon ile gerçekleştirilir. Genel anestezi altına alınır. Testisler alınarak ufaklık kısırlaştırılır. Kesik küçük olacağından yara da küçük olacak ve haliyle dilişi de daha az olacaktır. Genellikle ameliyattan sonraki gecenin klinikte geçirilmesi tavsiye edilse de bazen aynı gün eve gönderildiği de olmuştur. Kısırlaştırma ile ilerde yaşayacağı testis tümörü ve prostat sorunları hayatından tamamen çıkmış olacak. Ayrıca fıtık veya kalıcı tümör olasılığı da azaltılmış olacak.

Yaşamının erken dönemlerinde kısırlaştırılan erkek köpekler daha sakin bir mizaca sahip olurlar ve evinize ya da mobilyalarınıza zarar vermezler. Kokulu idrar ile evin köşelerini işaretleme ihtiyacı duymazlar. Diğer erkek köpeklerle kavga etmez daha az saldırgan olurlar.

Çiftleşememe kaygısı yüzünden stres yaşamazlar ve depresyona girmezler. Dişi bulmak için evden kaçmazlar veya evdeki eşyalar ile çiftleşmeye çalışmazlar. Böylece siz de o da daha kaliteli bir yaşam sürersiniz.

Erkek Köpeklerde Kısırlaştırmanın Faydaları;

  • Meme, yumurtalık ve rahim kanseri riskini önlüyor.
  • Siklus kanaması, ileriki yaşlarda olabilecek prostat problemleri ve sık idrara çıkma gibi sağlık sorunlarının önüne geçilir.
  • Kızgınlık dönemlerinde görülebilecek davranış bozuklukları yani; evden kaçma, saldırganlaşma, iştahsızlaşma, agresif ruh hali ve davranışlar artık sorun olmaktan çıkar.
  • Sadece belli başlı kanser türlerinden değil, karşınıza çıkabilecek daha birçok sağlık probleminden de tamamen kurtulmuş oluyorsunuz. Örneğin ovaryum kist ve tümörleri, prolapsus vagina ve uteri, veneral tümör, kronik endometritis keza pyometra v.s gibi jinekolojik sorunlar ve ilerleyen yaşlarında daha çok duyarlı hale geleceği pyometra gibi ciddi sorunlar yaşamaktan kurtulmuş oluyor. Üstelik bu durumlardan herhangi birini yaşaması halinde antibiyotik ve benzeri ilaçlar problemi çözmeye yetmiyor ve operasyon kaçınılmaz oluyor. Bu türlü rahatsızlıklar, öncelikle hormonel bozukluklar daha sonra enfeksiyöz etkenlerle ilişkili olduğundan genellikle hayat kurtarıcı tek çözüm operasyondur.
  • Hayali gebeliği önler: Hayali gebelik geçiren bir köpekte iştah ve kilo artışı, karnın büyümesi, huzursuzluk, sinirlilik, karanlık yerlere saklanma, analık davranışları, yuva hazırlama, memelerin gelişmesi ve süt sekresyonu gibi belirtiler görülür. Tekrarlanan hayali gebeliklerde meme enfeksiyonlarına ve meme tümörlerine rastlama olasılığı artar.
  • Meme tümörlerinin oluşumunu azaltır: Meme tümörleri bütün yaşlı dişilerde oldukça yaygındır. Her çiftleşme sezonunda hayali gebelik geçiren ve memelerinde süt üreten dişilerde giderek meme tümörü riski artmaya başlar.

Operasyon öncesi nelere dikkat etmeliyim?

Aşılarının tam olunduğundan ve herhangi bir sağlık sorunu olmadığından ya da tedavi görmediğinden emin olunması gerekir. Operasyon öncesi genel muayene ve kan tahlilleri yapılır. Operasyondan önceki 12 saat boyunca hiçbir şey yiyip içmemesi de gereklidir.

Operasyon nasıl gerçekleşiyor?

Hem erkek hem de dişi kısırlaştırma operasyonlarında genel anestezi altındayken, ufaklığın değerleri ve vücut fonksiyonları bir monitör sayesinde izlenerek kontrol altında tutuluyor. Korkulacak bir şey yok, her şey kontrol altında! Genel anestezi altında ufaklık hiçbir şey hissetmiyor. Dişilerde karın bölgesi öne tıraşlanır, sonra küçük bir kesik açılır ve rahim ile yumurtalık alınır. Erkeklerde ise sadece testisler çok küçük bir kesik yaratacak şekilde alınır ve operasyon tamamlanır. Dişilerde daha çok, erkeklerde daha az dikişe gerek olur.

Operasyon sonrası nelere dikkat etmeliyim?

Eğer köpeğiniz erkekse muhtemelen aynı gün eve bile götürme şansınız olabilir. Fakat dişi köpeklerde durum birazcık daha sancılı gelişiyor. Kızınıza bu süreçte biraz daha yakından ve ilgili davranmalısınız. Ağrıları olabilir ama ağrı kesiciler sayesinde onu rahatlatabilirsiniz. Ağrı kesici gibi gerekli ilaçları veterinerinize danışarak alabilirsiniz. Kendine geldiğinde çok az su içirebilirsiniz. Operasyondan 3 – 4 saat sonra da mama yiyebilir. Eve döndüğünüzde hoplamak, zıplamak ya da koşmak gibi kendisini e ameliyat yerini zorlayacak hareketleri yapmasına izin vermeyin. Ona önceden hazırladığınız dinlenme köşesinde daha sakin şekilde oyalanacağı oyuncaklar verin. Ona şefkat gösterin, zaten ağrı kesicilerin etkisiyle uykulu olacaktır. Veterinerin uygun gördüğü tarihte kontrol muayenesine getirin ve eğer köpeğiniz dişiyse ve ameliyat bölgesi bandajlı ise her gün mutlaka pansuman yapın ve sargıyı değiştirin.

Eğer evde başka evcil hayvanlar varsa, onlardan ayrı bir yerde olması daha sağlıklı olacaktır. Anestezinin etkisiyle bir süre bulantısı olabilir. Aroması hafif mamalarla besleyebilirsiniz. Veterinerinizin söyleyeceği zamana dek banyo yaptırmayın. Bulantı ilk 2 günden sonra da devam ediyorsa veterinerinize danışmanız gerekli. Bazen anestezi tüü köpeklerin operasyon sonrasında öksürmesine neden olabilir. Böyle bir şey olursa korkmayın bir iki gün içinde düzelecektir. Genellikle dişilerde dikişler 10 gün sonra alınıyor. Erkek köpeklerde ise süre daha da kısa olabilir. Veterineriniz zaten size zamanını söyleyecektir.

Köpeğim ne zaman iyileşir?

Dişi köpekler, ilk gece klinikte kontrol altında tutulduktan sonra ertesi gün eve gönderilir. Evde 10 gün boyunca yakın ilginize ihtiyacı olabilir. Elizabeth yakalık kullanmak yara yerini korumak için en iyisidir. Genellikle 10. Gün dikişleri alınır ve tam iyileşme gerçekleşmiş olur.

Erkek köpeklerde genellikle eğer bir sorun yoksa aynı gün eve gönderilir. Her ne kadar ameliyat yeri küçük olsa da yalayıp zarar vermemesi için Elizabeth yakalık takılır. Dişilere göre daha rahat hareket ederler ama yine aşırı güç gerektiren veya zorlu hareketlerden kaçınması gerekir. Ağrısı varsa ise ağrı kesici verilebilir. Bir hafta veya 10 gün sonra dikişleri alınabilir.

Kısırlaştırma sonrası nelere dikkat etmeliyim?

Hem erkek hem de dişi köpeklerde kısırlaştırma metabolizmanın yavaşlamasına neden oluyor. Artık kızgınlığa girmez, huzursuzluk sorunu olmaz, huysuzluk etmez ve daha sakin bir hale bürünür. Eskisinden daha miskin olacağı için besin ihtiyaçları da değişir. Eğer onu yavru mamasıyla ya da normal yetişkin mamasıyla beslemeye devam ederseniz şişmanlamaya başlar. Obezite kısırlaşmadan sonra rastlanan nadir problemlerdendir ama kontrolü kolaydır. Eğer onu kısır köpeklere özel üretilen mama ile beslenmesine ve daha aktif olmasına dikkat ederseniz ortada hiçbir sorun kalmaz. Üstelik kısırlaştırmadan sonra kilo artışı kaygısı aslında çok da yerinde bir kaygı değildir. Çünkü yapılan gözlemlerde, kısırlaştırılan yaşlı köpeklerin, kısırlaştırılan genç köpeklere oranla daha fazla kilo alma eğiliminde olduğu saptanmış. Yani kısırlaştırmanın etkisi olmadığı söylenemez ama metabolizmadaki yavaşlamanın tamamen kısırlaştırma ile ilgisi olduğu yanlış bilinen bir bilgi. Beslenmede önemli olan nokta köpeğinizin yaş, boyut ve ırk özelliklerine göre doğru ve yeterince beslenmesidir ve doğru ve yeteri kadar beslendiğinde, eğer egzersiz yönünden tembel bir köpek değilse obez olması imkânsız. Yani obezite konusunda iş sizde bitiyor.

Bazı cins köpeklerde ileri yaşlarda kısırlaştırma sonucunda idrar tutamama sorunu ortaya çıkabiliyor. İsviçre’de yapılan ir çalışmada, 412 kısırlaştırılmış köpekten 83’ ünün yani, % 20.1’ nin bu sorunu yaşadığı görülmüş. Bu olguların 74.7’ si kısırlaştırmadan sonraki yıl içerisinde saptanmış. 20 kg’ın altındaki köpeklerin %9.3, 20 kg’ın üstündeki köpeklerin ise %30.9’ unda idrar tutamama sorunu tespit edilmiş. Bu sorun ayrıca en çok Boxer cinsi köpeklerde, % 65 oranında, görülürken diğer ırklarda daha nadir görülmüş. Fakat bu sağlık probleminin çözümü ilaç tedavisi ile mümkün. Yapılan çalışmalarda, ilaçla tedavide başarı oranı oldukça yüksek olarak belirtiliyor.

Kısırlaştırma sonrası deri ve kürkte de değişiklik olduğu söyleniyor. Bilindiği gibi, köpekler yılda iki kez bahar zamanlarında tüylerini döker. Eğer köpeğiniz uzun tüylü ırklardansa bu durum kısa tüylü ırklara oranla daha da abartılı olabilir. Örneğin; Cooker, Collie gibi cinsler ilk ve sonbahar aylarında daha çok tüy dökebilir. Östrojenik hormon yetersizliği yüzünden deride kuruma, pullanma veya kahverengi lekeler oluşabilir. Aynı zamanda boyun, kulak ve kuyruk kısımlarında da kıllarda incelme ve renklerinde açılma veya dökülme görülebilir. Düşük dozda hormon tedavisi ile çok çabuk düzelecektir. Ayrıca vitamin ve çinko takviyesi ile de tedavi edilebilir.

REFERANSLAR

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir